Tuesday, June 28, 2022

Governu laiha kapasidade hadia sistema atendimentu publiku ba povu

 

Fundasaun MAHON observa iha fatin atendimentu publiku sira iha Timor laran hotu liu-liu iha edifisiu sira hanesan Rejistu Notariadu, Ministerio da Justisa neébe trata dokumentu BI, Certidaun RDTL, Passaporte, Ministerio Transporte e Terestres fatin trata SIM no dokumentu transporte, Ministerio Finansas fatin atu selu taxa nian ne'ebe lolos ne'e tenki hadia sistema atendimentu ho diak ba povu nia oan sira atu hetan sira nia direitu sidadania. 

Problema prinsipal sira ne'ebe povu hasoru maka tenki hein forma hahu husi tuku 4 dadersan madrugada hodi hetan espasu atu tama ba laran, ema nakonu hadau malu, feto sira defisil atu hadau malu ho mane sira, dokumentu kuandu sala utuan tenki adianta ba tempu seluk mak ba fali mos tenki hadau malu hanesan ho faze inisiu, atendimentu husi pessoal sira la ho dignu tamba oin suar, liafuan ladiak hasoru sidadaun sira, hein tempu naruk liu, atu trata karta kondusaun tenki hadau malu tamba fatin kloot, fasilidade menus atu atende numeru aplikante barak kada loron, forma naruk iha banku nia oin tamba prosesu tarde/neneik liu, sistema E-banking seidauk aplika iha Timor no seluk-seluk tan.

Difikuldade hirak neé sai hanesan desafiu ba povu nia oan sira atu hetan lalais dokumentu no selu taxa ba governu. Povu selu taxa barak maibe atendimentu ba povu ladiak, governu la hadia sistema neébe mak lolos nee fasil hela maibe laiha kapasidade atu jere atu hadiak fasilidade sira, aumenta funsionariu hodi atende sidadaun sira ho lalais. 

Fundasaun MAHON sujere ba governu liu-liu ministerio kompetente atu hadiak sistema atendimentu publiku sira, upgrade ou hadia fasilidade neébe uza hodi atende povu, hadiak rekursu humanu funsionariu sira nian no investe iha setor publiku sira neébe atu atende povu nia nesesidade. Laos investe fali ba assuntu privadu no sosial sira hodi benefisia membru governu no deputadu sira deit.


Obrigado. 

Fundasaun MAHON

MAHON

Author & Editor